Cây Thiên lý là loại cây leo bằng dây không có tua cuốn, hoa mọc thành chùm ở nách lá, thường nở từ tháng 5 đến tháng 10. Hoa thiên lý có giá trị dinh dưỡng cao. Cây thiên lý rất dễ trồng, có thể là, giàn cho dây leo hoặc cho leo hàng rào, vừa làm cảnh vừa lấy hoa ăn rất ngon.

Cây hoa thiên lý rất dễ trồng.

Nhân giống

Người trồng có thể dùng những đoạn dây bánh tẻ (không già quá và cũng không non quá) có đường kính 7 - 10 mm làm hom. Sau đó, cắt mỗi hom dài khoảng 1m, chấm tro vào hai đầu vết cắt để chống chảy nhựa, mất nước và sát khuẩn, cuối cùng cần khoanh tròn phần phía dưới để lại 2 mắt phía trên và đem trồng.

Ngoài ra, cũng có thể nhân giống bằng cách chọn những dây lươn mọc gần gốc, vùi đoạn sát gốc xuống đất, khoảng 15 - 20 ngày sau rễ sẽ mọc nhiều, chỉ cần cắt tách rời khỏi cây mẹ là có thể đem trồng. Chú ý: khi trồng, nên đào luôn cả đất xung quanh để tránh tổn thương rễ, khi trồng sẽ đảm bảo tỷ lệ sống cao hơn.

Chuẩn bị đất trồng và làm giàn

Chuẩn bị đất trồng: nên chọn đất pha cát, vị trí dễ tưới, tiêu nước, nhiều ánh sáng. Để cây phát triển tốt nên đào hố sâu khoảng 30cm, trộn hỗn hợp phân chuồng, đất mặt, thuốc trừ nấm vào hố, sau 4 - 7 ngày thì trồng cây giống vào.

Chỉ cần chú ý một số kỹ thuật đơn giản, sẽ dễ dàng có giàn thiên lý cho hoa ăn thường xuyên.

Sau khi chuẩn bị đất xong thì tiến hành làm giàn leo cho cây. Người trồng có thể tận dụng các vật liệu sẵn có để làm giàn như: sậy, tre, lưới.... Chú ý giàn leo cần vững chắc vì cây thiên lý sống bền, phát triển rất nhanh.

Trồng và chăm sóc

Trồng: Đối với cây được nhân bằng cách vùi đoạn sát gốc xuống đất để tạo rễ, người trồng cần tiến hành tách rời cây giống khỏi cây mẹ, đào luôn cả đất và rễ đem trồng vào hố trồng.  Đối với cây giống được nhân bằng hom, người trồng nên đặt phần khoanh tròn của hom xuống, lấp đất chừa lại 1-2 mắt nằm phía trên mặt đất và nén chặt. Sau khi trồng xong, cây cần được tưới nước đủ ẩm và rào bảo vệ.

Chăm sóc: Nên chọn những chồi tốt nhất làm dây cái cho leo lên giàn, những dây phát triển kém nên cắt bỏ. Cây phải được đảm bảo đủ ẩm, khi úng cần phải tiêu nước ngay. Khi cây leo cao được 2m, bón thúc bằng nước giải pha loãng 1/20 (1 lít nước giải pha với 20 lít nước) tưới cách gốc 60 cm. Khi cây nằm trên giàn 30 - 50 cm mới cho cây phát triển nhánh, chủ động dẫn nhánh toả kín giàn, tránh để các nhánh quấn vào nhau.

Hoa thiên lý có mùi thơm dễ chịu lại ăn rất ngon.

Khi cây thiên lý cho hoa cần bón phân bổ sung cho cây. Rễ thiên lý là loại rễ ăn cạn nên khi bón phân không cần xới xáo, chỉ cần rãi phân và sau đó phủ lên một lớp mùn và lá khô. Bình quân mỗi tháng, cây cần được bổ sung phân một lần, khoảng 5 - 10 kg phân chuồng hoai + 100 - 150 g NPK (16- 16 - 8) cho một gốc.

Người trồng có thể thu hoạch hoa thiên lý khi chùm nụ hoa gần nở (khoảng 1 ngày trước khi nở hoa), nên tiến hành thu hoa vào buổi sáng sớm, 3 ngày thu hoạch 1 lần. Sau khi thu hoạch xong, nếu chưa sử dụng ngay, nên rải hoa ra, giữ trong bóng tối hoặc bảo quản lạnh để hạn chế hoa nở.

Sâu bệnh và cách phòng trừ

Rệp: Với loại sâu bệnh này, người trồng phải kiểm tra hàng ngày, nếu ít nên bắt bằng tay, nếu nhiều phải dùng chổi lông quét rệp vào tờ bìa cứng rồi đốt cháy rệp. Khi có nụ, nên kiểm tra xem rệp có chui vào kẽ chùm nụ hay không, nếu có nên dùng tăm nhọn đẩy rệp ra xử lý.

Nấm đen thường phát triển trên lá và dây hoa thiên lý. Bệnh sẽ làm cho cây chảy nhựa và suy yếu. Người trồng có thể phòng nấm đen bằng cách không để lá dày nhiều lớp, hái bớt lá non để ăn, lá già để làm phân. Nếu thấy nấm đen, người trồng nên hái toàn bộ lá có nấm rắc vôi bột và đem chôn, pha nước vôi quét vào dây có nấm.

Canh cua hoa thiên lý là món ăn giản dị và nhiều chất dinh dưỡng

Cây thiên lý nếu được chăm sóc tốt, trồng một lần có thể cho thời gian thu hoạch từ 3 - 4 năm. Hàng năm vào mùa đông,người trồng nên cắt hết những nhánh phụ, để lại bộ khung, sang xuân cây sẽ ra những nhánh mới và tiếp tục cho hoa.